Bij het afsluiten van een contract is veel mogelijk. Vooral als het gaat om business to business, dan is er een hoge mate van contractvrijheid. Het komt zelfs voor dat je in strijd met dwingend recht een overeenkomst mag sluiten. Hof Den Bosch wees een arrest op 30 juli 2013 waarbij die vrijheid wel heel erg ver ging. Dit jaar, op 9 januari 2015, heeft de Hoge Raad[1] een beperking gesteld aan deze vrijheid en hiermee Hof Den Bosch op de vingers getikt.
Kun je bij het afsluiten van een nieuwe arbeidsovereenkomst tegelijkertijd een tweede overeenkomst afsluiten, een vaststellingsovereenkomst, waarin wordt opgenomen dat de werknemer bij het beëindigen van de arbeidsovereenkomst afstand doet van bepaalde rechten? Met als doel uiteraard dat het ontslag van de werknemer de werkgever veel minder geld kost. Onlangs kreeg ik de vraag voorgelegd in hoeverre je in strijd met dwingend recht een overeenkomst kunt sluiten.
De Hoge Raad heeft een dergelijke vraag beantwoord in het arrest van 9 januari 2015. In deze procedure ging het om omzeiling van de ketenbepaling. Het doel van partijen was de werknemer langer in dienst te houden zonder over te gaan tot een vastdienstverband met alle rechten en plichten van dien. Er werd een vierde arbeidscontract aangeboden. De werkgever bood direct tevens een vaststellingsovereenkomst aan waarin een einddatum werd opgenomen. De Hoge Raad bepaalt in dit arrest dat omzeiling van de ketenbepaling niet is toegestaan door bij het aangaan van een vast contract direct een einddatum overeen te komen in een vaststellingsovereenkomst.
Een vaststellingsovereenkomst kan rechtsgeldig worden gesloten ter voorkoming van een (toekomstig) geschil, artikel 7:900 lid 1 BW. Maar artikel 7:902 BW brengt mee dat de vaststelling alleen dan in strijd mag komen met dwingend recht indien deze strekt ter beëindiging van een reeds bestaand geschil en dus niet strekt ter voorkoming ervan. [2] De Hoge Raad acht het niet de bedoeling dat je op voorhand (semi-)dwingend recht kunt uitsluiten en daarmee het dwingende karakter op ontoelaatbare wijze te ondermijnen.
Kortom, het is dus niet toegestaan een vaststellingsovereenkomst af te sluiten in strijd met dwingend recht terwijl er nog geen geschil is.
Wil je meer weten over contracten, algemene voorwaarden of zoek je juridische hulp bij het vorderen van nakoming van de afspraken? Incassoproblemen? Neem vrijblijvend contact op met mij via sp@juristepunt.nl
Auteur mr. S.B. Punt
[1] ECLI:NL:PHR:2014 gevolgd in cassatie ECLI:NL:GHSHE:2013:3442
[2] Als de overeenkomst daarnaast ook nog eens strijd met openbare orde of de goede zeden oplevert, dan is dat echter niet toegestaan.