Inmiddels wordt duidelijk op welke wijze de werkgever aan zijn motiveringsplicht moet voldoen bij een concurrentiebeding in een tijdelijk contract. Er is een uitspraak bij de kantonrechter en deze heeft stand gehouden in hoger beroep.
Op grond van de nieuwe wetgeving, om precies te zijn artikel 7:653 BW, is het niet toegestaan een concurrentiebeding op te nemen in een tijdelijke arbeidsovereenkomst. Uitgangspunt is dat dit beding niet rechtsgeldig is, tenzij uit een schriftelijke motivering blijkt dat het beding noodzakelijk is wegens zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Op welke wijze dit gemotiveerd moet worden, is onduidelijk. De wet zwijgt en ook de wetgever heeft hierover niets gezegd. Dit heeft tot gevolg dat het aan de rechter is, om dit duidelijk te maken in jurisprudentie over dit onderwerp.
In deze rechtszaak betreft het een (ex-)werknemer in de functie van zwembadmonteur op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. In deze overeenkomst is een concurrentiebeding opgenomen. De motivering van de zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen staat als volgt vermeld:
‘Het opnemen van het bovengenoemde concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen van de werkgever. Er is sprake van zwaarwegende bedrijfsbelangen van de werkgever omdat:
- tot de werkzaamheden van de werknemer behoort dat hij kennis neemt van klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens//werkwijzen/know-how, met name
- deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/werkwijzen/know-how bepalend zijn voor het succes van de onderneming van de werkgever;
- kennisname van deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/werkwijzen/ computerprogrammatuur/know-how door directe concurrenten van de werkgever er toe kan leiden dat de werkgever grote schade ondervindt in de vorm van toenemende concurrentie door deze concurrenten;
- de onderneming van de werkgever zijn producten/diensten aanbiedt binnen het gebied dat hierboven is beschreven;
- de werkgever er een zwaarwegend belang bij heeft te voorkomen dat concurrenten in het hierboven beschreven gebied op oneigenlijke wijze kennis nemen van deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/ werkwijzen/know-how door de werknemer in dienst te nemen of op andere wijze van zijn diensten gebruik te maken.”
Naar het oordeel van de kantonrechter is aan de minimale formele vereisten voor de motivering voldaan. Vervolgens wordt inhoudelijk ingegaan op de motivering. De werknemer heeft als zwembadmonteur regelmatig onderhoudswerkzaamheden verricht bij de belangrijkste klanten van deze werkgever, dus is hij zeer goed op de hoogte van de aldaar aangebrachte installaties. Naast deze klantinformatie heeft hij wetenschap van de prijsstelling van de diverse producten, alsmede van de omzetten en bedrijfsresultaten. De kantonrechter oordeelt dan ook dat de werkgever hiermee afdoende heeft onderbouwd waarom hij de werknemer wil binden aan het concurrentiebeding.
Vervolgens komt deze zaak voor het Hof en ook het Hof laat het concurrentiebeding in stand. De ex-werknemer klaagt dat het recht op vrije arbeidskeuze ernstig wordt beperkt door het concurrentiebeding. Het Hof acht hiervan geen sprake, omdat de werknemer een onbeperkte keuze buiten een straal van 30 kilometer rond Ede (gemeente waar werkgever is gevestigd) heeft en kan binnen die straal in een andere branche dan die van de werkgever werkzaam zijn. Het Hof laat bovendien niet onvermeld dat de werkgever aan de werknemer een contract voor onbepaalde tijd heeft aangeboden. Ik maak hieruit op dat het Hof het van belang acht dat de werknemer zelf is vertrokken.
Ook het Hof laat het concurrentiebeding is stand en acht het voldoende gemotiveerd. Er vindt echter alleen een beperking in tijd plaats. Het concurrentiebeding mag geen twee jaar duren, maar één jaar. Hieruit maak ik op dat er naast de vereiste motiveringsplicht de reikwijdte van het beding beperkt dient te zijn.
Een concurrentiebeding bevat doorgaans een beperking over:
- het soort werkzaamheden die de werknemer mag uitvoeren,
- het type nieuwe werkgever (liever geen directe concurrent!),
- de plaats en vermeld dan een reikwijdte in kilometers en
- de tijdsduur van het concurrentiebeding.
Kortom, de werkgever moet voldoen aan zijn motiveringsplicht bij vermelding van een concurrentiebeding in een tijdelijk contract. Maar hiermee ben je er dus nog niet. Bij een eventuele procedure vindt een belangenafweging plaats. De reikwijdte van het beding dient beperkt te zijn. In deze kwestie blijft het concurrentiebeding in een tijdelijk contract geldig. Uitgangspunt is dat een werknemer een recht heeft op vrije arbeidskeuze en deze mag niet ernstig worden beperkt. Toch kun je als werknemer een concurrentiebeding beter niet onderschatten. Jaren geleden bij het begin van een arbeidscontract een concurrentiebeding afgesproken? Ook deze is in principe rechtsgeldig.
Meer weten over je rechten en plichten bij een arbeidsovereenkomst? Neem vrijblijvend contact op via sp@juristepunt.nl
Auteur mr. S.B. Punt
